Zoezi za Kiswahili kutoka kidato cha 4 hadi 6

1. Andika aina za vivumishi na mfano kwa kila aina.

2. Andika kwa usemi halisi/2

A. Mnunuzi alimuuliza muuzaji bei ya kikapu kimoja.

Jibu:

B. Mama alimwagizia mpishi mchuzi asiutie chumvi nyingi.

Jibu:

3. Tumia viulizi vyenyewe /2

Mwalimu…… anakufundisha lugha ya Kiswahili?

Majangili…. yalipatikana msituni ya kuiba?

4. Andika tofauti kati ya: /5

A. Mjadala na mdahalo

B. Insha na hotuba

C. Usemi wa asili na usemi wa taarifa

5. Tumia semi hizi kujaza pengo/2.5

Kufanya, bidii, juu nchini, mbinu zote, mzaha, uchungu.

A. Usipofanya…. hutolipa ulitakalo.

B. Nilifanya…lakini sikufaulu.

C. Hebu fanya… umsaidie mzee huyu.

D. Walifanya…ndipo wakosa watakavyo.

E. Usifanye …. Darasani wala na watu wazima.

6. Andika kwa maneno/2.5

A. 700070

B. 7220020

C. 2.4

D. 7/9

E. 8%

7. Andika maneno yafuatayo katika lugha ya Kinyarwanda ama kiengeleza/6.

• Sifa za nyimbo
• Vipera vya nyimbo
• Umuhimu wa nyimbo
• Athari za nyimbo kwa maisha ya mtu
• Rejelea 
• Dhana ya nyimbo
• Dhima za nyimbo
• Kamilisha
• Jaza pengo
• Ondoa
• Weka
• Linganisha

8. Weka kiambishi mwishoni/1

Mfano: Kiti anachokikalia ni cha mti wa mpingo

Jibu: Kiti akikaliacho ni cha mti wa mpingo.

A. Nguo anayoivaa si mpya ni kuukuu.

Jibu:

B. Kisu anachotumia kimenolewa na mjumu stadi.

Jibu:

9. Andika majina ya watu wanaofanya kazi /5.

Mfano; Kazi ya kufua nguo na kupiga pasi.

Jibu: Dobi

A. Mtu anayepika mikate

Jibu:

B. Anatoa samaki majini kwa kutumia mshipi.

Jibu:

C.Anatengeneza gari lililoharibika.

Jibu:

D. Anapanda mazao shambani

Jibu:

C. Anaendesha ndege

10. Andika kwa wingi/5

1. Mtihani rahisi

Jibu:

2. Unga mweupe

3. Duka la dawa

4. Tumia kisu chochote kingine ukitakacho isipokuwa kisu hiki.

5. Cheza mchezo wowote mwingine isipokuwa mchezo huo.

 11. Andika kinyume cha vitendo/3

• kupanga
• kunasa
• kujenga
• kuezeka
• kuanika
• kukunja 

12. Tumia kiambishi cha sifa “zuri” kulingangana na majina. /2

• Jumba….
• Kuku….
• Gari…
• Meza…

13. Tumia kivumishi ulichopewa mabanoni kwa usahihi /2.

 a. Viwete…(-enyewe) walisaidiwa.

b. Sina uzi…(-o-o-te) mweupe

14. Tumia “ki” kubadilisha katika udongo/2.

a.  Mbwa yule anakimbia.

b.  Mguu mkubwa una kiatu.

15. Tumia “amba” kwa usahihi/4.

1. Mtoto…. alisoma alipongezwa.

2. Choo…. kina uchafu hufungwa.

3. Nzi…. aliniuma, nimemuua.

4. Somo… ninalifurahia ni Kiswahili.

16. Andika idadi hizi kwa maneno/2.

Mfano: mpira (1): mmoja

• Magari (6)
• Meza (2)
• Walimu (11)
• Wasichana (4)

17. Andika sentensi hizi bila amba/3.

1. Mkono ambao umechufika.

Jibu:

2. Magari ambayo yatauzwa.

Jibu:

3. Nguo ambazo huvaliwa.

Jibu:

18.Tumia neno la kike ama kiume kama inavyohitajiwa/5.

1. Hapa kuna mfalme na …...wake

2.….na bibi wanaishi kijijini.

3. Ukitaka ng’ombe jike azae basi ni lazima aishi pamoja na….

4. Unataka nimchinje jogoo ama…

5. Musa bin Ali amemuoa Zainabu …Suleiman.

19. Jaza pengo/5.

Mfano: Kama tunasema mtoto ni kwa mwanadamu,

             Kiluwiluwi ni kwa mbu.

(watoto)

1.…. Ni kwa kuu kama …. Ni kwa ng’ombe.

2.….ni kwa ndege kama …ni kwa buibui.

3.….ni kwa simba kama…ni kwa nzi.

(Makao)

1. Kasri ni kwa mfalme kama …ni kwa raisi.

2.….ni kwa ndege kama…….ni kwa buibui.

3. Mkitaba ni kwa vitabu kama… ni kwa mhalifu.

20. Weka sentensi zifuatazo katika hali ya kinishi au kanushi/5.

1. Paka anakunya jikoni

2. Mbuzi wake alikufa

3. Mwalimu hufundisha Kiswahili

4. Yeye amejaribu kusema Kiswahili

5. Mbuzi analala hapa.

21. Kamilisha sentensi zifuatazo/4.

1. Mvuvi huyo alikuwa … samaki (vua).

2. Bata huyo alikuwa … mayai (akitaga)

3. Kengele ilikuwa … nilipofika shuleni (lia).

4. Mshonaji alikuwa … vifungo tulipomtembelea (tia).

22. Jaza methali zifuatazo/5:

1. Mali bila daftari hupotea bila ….

2. Iwapo … pana njia

3. Pamba hukatika …

4. Njia ya mwongo ni…

5. Ukubwa wa pua si wingi wa …

23. Kama tunatumia sentensi zifuatazo.

Mfano: Mahali malumu: kikapu kiko juu ya meza.

Mfano: Mahali wazi: Mtema kuni yuko mwituni.

Mfano: Ndani ya: Pesa zimo mfukoni.

1. Maji … ndooni.

2. Mgeni ... chumbani amelala.

3. Dawa yangu … chumbani.

24. Jaza nafsi tupu kwa kutumia majina ya makundi/9.

• Kinofu cha…
• Tonge la…
• Ubale wa…
• Lepe la…
• Cheche za…
• Umati …
• Karne ya….
• Rasharasha za…
• Bunda la …

25. Katika methali zifuatazo andika methali zenye maana sawa/5.

Mfano: Bendera hufuata upepo ni sawa na Maji hufuata mkondo

1. Kuishi kwingi ni kuona mengi      

2. Baada yadhiki faraja

3. Mtoto huangalia kisogo cha mamake

4. Mpanda ngazi hushuka

5. Turufu huenda kwa mchezaji kila siku.

A.Umleavyo ndivyo akuavyo

B. Zito hufuatwa na jepesi

C. Aliyejuu mgonjee nchini

D. Apewaye ndiye aongezwaye

E. Jungu kuu halikosi ukoko

26.Kwa kuzingatia kanuni zote za kuandika insha, Andika insha kuhusu mada ifuatayo/5.

Chagua mada moja.

1. “Mali bila daftari hupotea bila habari”

2. “usiache mbachao kwa msala upitao”

Mazoezi ya Kiswahili